Informacja o zachorowaniach na kampylobakteriozę

Kampylobakterioza - choroba przewodu pokarmowego wywołana przez bakterie z rodzaju Campylobacter.

Pałeczki Campylobacter na podłożu CCDA (ang. Charcoal, Cefoperazone, Deoxycholate Agar) (1). Źródło: Tomasz Wołkowicz, Zakład Bakteriologii, NIZP-PZH.

Pałeczki Campylobacter na podłożu CCDA (ang. Charcoal, Cefoperazone, Deoxycholate Agar) (2). Źródło: Tomasz Wołkowicz, Zakład Bakteriologii, NIZP-PZH.

Pałeczki Campylobacter na podłożu Agar Columbia. Źródło: Tomasz Wołkowicz, Zakład Bakteriologii, NIZP-PZH.

Podstawowe informacje o chorobie

Objawy:

Przebiega pod postacią ostrego zapalenia żołądkowo-jelitowego lub zapalenia jelit. Na początku choroby mogą pojawić się nudności i wymioty i bóle brzucha w okolicy pępkowej. Biegunka ma charakter wodnisto-śluzowy, dość często z domieszką krwi i leukocytów wielojądrzastych. Objawy trwają od 2 do 7 dni, mają charakter samoograniczający. Sporadycznie może wystąpić w postaci uogólnione, m.in. bakteriemii, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, septycznego poronienia lub innych postaci.

Transmisja:

Do zakażenia dochodzi najczęściej w następstwie spożycia skażonej żywności, wody lub rzadziej bezpośredniego kontaktu z zakażonym zwierzęciem lub człowiekiem. Nośnikiem zarazka są produkty pochodzenia zwierzęcego, głównie surowy lub niedogotowany drób lub inne mięso, niepasteryzowane lub źle pasteryzowane mleko (krowie i kozie) i jego przetwory, skażona odchodami woda. 

Zapobieganie:

Należy zachować ogólnie przyjęte zasady higieny, ochrony wód, a także przestrzegać zasad higieny podczas produkcji, transportu, przechowywania oraz sprzedaży żywności. W gospodarstwach domowych szczególny nacisk należy położyć na dokładne mycie rąk, sprzętów i naczyń kuchennych używanych podczas przygotowywania potraw z surowego drobiu i mięsa.

Badania laboratoryjne:

Podstawowym kryterium rozpoznania jest wyizolowanie bakterii z próbki kału. Materiał do badań powinien być pobrany w ostrej fazie choroby i jak najszybciej dostarczony do laboratorium (w przypadku transportu powyżej kilku godzin – w temperaturze 4ºC na odpowiednim podłożu transportowym). W zakażeniach uogólnionych materiałem do badania może być krew, płyn mózgowo-rdzeniowy lub inny w zależności od lokalizacji zakażenia. Badania można wykonać w laboratorium Zakładu Bakteriologii NIZP-PZH bądź Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych.

Leczenie:

Leczenie swoiste zwykle nie jest potrzebne. Objawy mają charakter samoograniczający.

Występowanie:

Zachorowania występują na całym świecie

Kampylobakterioza - definicja przypadku*

(Campylobacter spp.

Kryteria kliniczne 
Każda osoba, która spełnia co najmniej jedno z następujących trzech kryteriów: 

  • biegunka, 
  • ból brzucha, 
  • gorączka. 

Kryteria laboratoryjne 
Co najmniej jedno z następujących dwóch kryteriów:

  • izolacja patogennego szczepu Campylobacter spp. z materiału klinicznego, 
  • wykrycie kwasu nukleinowego Campylobacter spp. w materiale klinicznym.

UWAGA: Jeżeli to możliwe, należy przeprowadzić oznaczenie wrażliwości Campylobacter spp. na środki przeciwdrobnoustrojowe.

Kryteria epidemiologiczne 
Co najmniej jedno z następujących pięciu powiązań epidemiologicznych: 

  • przeniesienie ze zwierzęcia na człowieka, 
  • przeniesienie z człowieka na człowieka, 
  • narażenie przez to samo źródło, 
  • narażenie przez skażoną żywność/wodę pitną, 
  • narażenie środowiskowe. 

Klasyfikacja przypadku 
A. Przypadek możliwy 
Nie dotyczy 

B. Przypadek prawdopodobny 
Każda osoba spełniająca kryteria kliniczne i epidemiologiczne.

C. Przypadek potwierdzony 
Każda osoba spełniająca kryteria kliniczne i laboratoryjne.

*Definicja zmodyfikowana w 2019 r. na podstawie definicji wprowadzonej decyzją Komisji Wykonawczej Unii Europejskiej w 2018 r. (2018/945/EU). (przyp.red.pol.)

Logo systemu Epibaza