Objawy:

Objawy choroby inwazyjnej wywołanej przez H. influenzae zależą od jej postaci. Bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych jest chorobą gorączkową z objawami w postaci bólów głowy, objawów oponowych Kerniga i Brudzińskiego, sztywności karku, światłowstrętu. Mogą wystąpić zaburzenia świadomości, nudności, wymioty, skurcze mięśni, a także zlewne poty. U noworodków objawy takie jak gorączka oraz objawy podwyższonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego mogą nie wystąpić. Na rozpoznanie wskazuje wówczas krzyk o wysokim tonie, niepokój ruchowy, niechęć do jedzenia oraz drgawki. U osób z niedoborami odporności o zakażeniu mogą świadczyć niecharakterystyczne zaburzenia świadomości. Śmiertelność w przebiegu zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych o etiologii H. influenzae typu b wynosi 5%, a częstość trwałych poważnych ubytków neurologicznych 25%. Inne choroby wywoływane przez ww. patogen to zapalenie nagłośni, zapalenia skóry i tkanki podskórnej, zapalenie płuc u dzieci, posocznica, zapalenie stawów, osierdzia, szpiku kostnego. Zapalenia ucha środkowego, zatok, oskrzeli a także zapalenia płuc u dorosłych są natomiast wywoływane przez szczepy nietypowalne.

Transmisja:

H. influenzae szerzy się głównie drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z wydzieliną dróg oddechowych chorego lub nosiciela, natomiast zakażenie opon mózgowo-rdzeniowych jest praktycznie zawsze krwiopochodne (drogą wniknięcia patogenu są sploty naczyniowe). 

Okres wylęgania:

2-4 dni.

Zapobieganie:  

Głównym sposobem zapobiegania zakażeniom są szczepienia ochronne. Dostępne są szczepionki w postaci skoniugowanej, charakteryzujące się wysoką skutecznością,  nie odnotowano po ich zastosowaniu poważnych niepożądanych odczynów poszczepiennych. W celu przecięcia dróg szerzenia się zakażenia należy przestrzegać ogólnych zasad higieny, często wietrzyć pomieszczenia oraz dezynfekować przedmioty zanieczyszczone wydzieliną dróg oddechowych chorego. Ważne jest także wczesne wykrywanie i leczenie szpitalne osób z chorobą inwazyjną. Dużą rolę w zapobieganiu zakażeniom odgrywa także chemioprofilaktyka nosicielstwa przed wypisaniem ze szpitala.

hib2.png

Zwiększanie odporności poprzez stosowanie szczepień ochronnych. Źródło: CDC/ Judy Schmidt

Diagnostyka:

Najbardziej wiarygodną metodą rozpoznania inwazyjnego zakażenia o etiologii H. influenzae jest izolacja patogenu lub wykrycie jego kwasu nukleinowego w miejscu, które w warunkach prawidłowych jest jałowe.
W przypadku diagnostyki przy zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych stosuje się także test aglutynacji lateksowej, który wykrywa antygen otoczkowy H. influenzae.

Leczenie:  

Stosuje się antybiotyki oraz leki objawowe i wspomagające. Z uwagi na coraz częstszą oporność  patogenu na antybiotyki beta-laktamowe zastosowanie mają cefalosporyny III generacji. Od rozpoczęcia skutecznej terapii wydalanie patogenu i okres zaraźliwości mogą występować do 48 godzin, należy więc na ten czas wdrożyć izolację oddechową chorego. Ma to znaczenie w zapobieganiu zakażeniom szpitalnym, zwłaszcza na oddziałach dla przewlekle chorych oraz wśród dzieci poniżej 1 r.ż.

Występowanie:

Inwazyjne zakażenia wywołane przez Haemophilus influenzae występują na całym świecie, jednak dzięki wprowadzeniu powszechnych szczepień w wielu krajach udało się prawie całkowicie wyeliminować tę bakterię jako przyczynę zakażeń inwazyjnych, w tym zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych wśród małych dzieci.