Salmonelozy
Salmonella Typhimurium. Wizualizacja na podstawie obrazu z mikroskopu elektronowego. Źródło: PublicHealthImageLibrary CDC / National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID).
Salmonelozy - informacje ogólne o zachorowaniach
Choroba zakaźna wywołana przez pałeczki Salmonella (inne niż S. Typhi i Paratyphi)
Salmonelozy są to choroby powodowane odzwierzęcymi (niedurowymi) pałeczkami Salmonella, innymi niż S. Typhi i Paratyphi
Kontakt
Objawy:
Zakażenie może przybierać różne postacie kliniczne zależnie od właściwości zarazka, dawki zakażającej i stanu ogólnej odporności zakażonego człowieka. Bakterie te obecne są zarówno u ludzi jak i zwierząt. U zdrowych dorosłych zakażenie małą dawką bakterii może przebiegać bezobjawowo, osoba taka nazywana jest nosicielem. Nosicielstwo może trwać od kilku dni do około 5 tygodni, czas ten może ulec wydłużeniu, jeżeli została zastosowana antybiotykoterapia.
Większa dawka zakażająca zarazków powoduje najczęściej kilkudniowe dolegliwości żołądkowo-jelitowe: bóle brzucha, gorączka, biegunka, odwodnienie, zaburzenie gospodarki wodno-elektrolitowej, czasami nudności i wymioty. Dodatkowo w stolcu może pojawić się krew , śluz bądź ropa. Gwałtowne odwodnienie organizmu może prowadzić do ostrej niewydolności krążeniowej, a w skrajnych przypadkach nawet do zgonu. Objawy występują po około 12-72 godzinach od momentu spożycia skażonego produktu, czasem już po 6 godzinach. Okres zaraźliwości odpowiada okresowi wydalania pałeczek Salmonella z kałem. U niemowląt, małych dzieci, osób w podeszłym wieku i z obniżoną odpornością może rozwinąć się zakażenie układowe o znacznie cięższym przebiegu, w którym pałeczki Salmonella pokonują barierę jelitową i przedostają się do krwi zakażając narządy wewnętrzne. Zależnie od lokalizacji bakterie te powodują różne zmiany chorobowe np. ropnie, zapalenie dróg żółciowych, zapalenie płuc, posocznicę. Taką postać choroby nazywamy salmonellozą pozajelitową, w tych przypadkach wydalanie pałeczek Salmonella z kałem może trwać nawet kilka lat.
Zatrucie pałeczkami Salmonella zazwyczaj jest chorobą, której objawy samoistnie ustępują, po około 72 godzinach zauważamy normalizowanie się temperatury ciała, natomiast biegunka ustępuje po około 7 dniach.
Transmisja:
Niedurowe pałeczki Salmonella bytują w przewodzie pokarmowym zwierząt dzikich oraz hodowlanych, głównie u młodych osobników, zakażenie przebiega u nich zwykle bezobjawowo. Zakażenie szerzy się pośrednio, głównie przez żywność zakażoną pierwotnie (jaja, mięso, mleko) lub wtórnie – przez skażone sprzęty kuchenne, maszyny w przetwórniach mięsa i wędlin, wydaliny zakażonych zwierząt, podczas przerobu, produkcji, transportu, magazynowania i sprzedaży. W szczególnych warunkach zakażenie może szerzyć się drogą powietrzną poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub nosicielem.
Wzrost zachorowań przypada głównie w miesiącach letnich, wysokie temperatury nie sprzyjają żywności przechowywanej z dala od lodówek . Do największej liczby zachorowań dochodzi wtedy na imprezach zbiorowych, weselach czy festynach rodzinnych, mówimy wtedy o ognisku zatrucia pokarmowego. Szczególnym środowiskiem sprzyjającym powstawaniu ognisk zatruć pokarmowych o etiologii salmonellozowej jest środowisko szpitalne. Do zakażenia dochodzi tu zarówno poprzez skażoną żywność jak i przeniesienia z człowieka na człowieka poprzez personel medyczny, sprzęt czy też pieluchy. Źródłem zakażenia są zwykle osoby zakażone szczepami Salmonella opornymi na antybiotyki.
